Upskilling volwassenen 45+, met een migrantenachtergrond (UPAM 45+) project beoogt oplossingen te bieden voor een betere integratie op de arbeidsmarkt en in de samenleving van volwassenen 45+, met een migrantenachtergrond, door middel van het aanleren van basisvaardigheden. Het richt zich op het aanpakken van de moeilijkheden van herintreding op de arbeidsmarkt en in de gemeenschap van zowel migranten uit de EU als van buiten de EU en van teruggekeerde migranten (personen die deelnemen aan het emigratieproces en die na een lang verblijf in het buitenland terugkeren naar hun thuisland). Het project ontwikkelt geïntegreerde oplossingen die nodig zijn voor aanbieders van volwassenenonderwijs om emigranten, volwassenen van 45+, te ondersteunen bij het verwerven van basisvaardigheden: ondernemerschap, digitale en zachte vaardigheden, en/of om hun competenties te valideren. Op deze manier worden volwassenen 45+ op een holistische manier ondersteund voor sociale en professionele inclusie.

Om bij te dragen aan de algemene doelstelling hebben de activiteiten van het project tot doel de volgende verwachte resultaten te bereiken:

1. Het ontwerpen van specifieke programma’s voor de opleiding van 18 personeelsleden die met volwassenen werken 45+.

2. Bieden van op maat gemaakte, holistische diensten voor volwassenen van 45+, met een migrantenachtergrond, zodat zij toegang krijgen tot de arbeidsmarkt en actief kunnen deelnemen aan de gemeenschap.

3. Een mix van validatiediensten en opleidingsaanbiedingen (voor bijscholing/kwalificatie), samen met begeleiding voor ondernemersinitiatieven en het vinden van een baan moeten worden ontworpen.

4. Ontwikkelen van een leerstrategie met 2 componenten: digitale vaardigheden en soft skills die kunnen worden aangepast aan verschillende contexten en doelgroepen.

CONTEXT

De omvang van de transnationale migratie is ongekend. Europa kreeg te maken met een “crisis” van vluchtelingen of migranten, waarbij vluchtelingengolven van het zuiden naar het westen trokken en probeerden te ontsnappen aan de oorlog en de armoede. Naast de “crisis” gebruiken rijke landen migratie als strategie om gaten in hun arbeidsmarkt te dichten en de vergrijzing van de beroepsbevolking aan te vullen, waarbij middelen uit het oosten of het zuiden worden onttrokken. Een parallel fenomeen van terugkeermigratie, vooral in de landen van Zuidoost-Europa, brengt uitdagingen met zich mee in termen van herintreding op de lokale arbeidsmarkt, maar ook in termen van reïntegratie in de lokale gemeenschappen en de maatschappij in haar geheel. Aan deze fenomenen zijn de volwassenen van 45 jaar en ouder nog meer blootgesteld. In hun geval gaat het ook om een migrantenachtergrond uit/in de arbeidsmarkt, met nog meer reïntegratieproblemen als gevolg van (langdurige) werkloosheid, ontbering van vaardigheden en een grotere competentiekloof. De volwassenen van 45+ zijn kwetsbare groepen, die positieve maatregelen genieten om hun werk te ondersteunen. Ook zal hun leeftijdsgroep, met de tendens van de vergrijzing, steeds groter worden. De hermigratie voor werk binnen Europa van mensen uit Oost-Europese landen was voornamelijk voor banen in de bouw en het vervoer (van ouderen of minder autonome personen). De ervaring die op dergelijke gebieden is opgedaan, moet worden gevalideerd en erkend, zodat zij over gecertificeerde competenties beschikken. In alle partnerlanden bestaan vergelijkbare situaties. Mensen met een migrantenachtergrond vullen de arbeidskloof vooral in deze twee sectoren. Deze twee sectoren hebben goede vooruitzichten op een baan tot 2030 (Skill forecast: trends en uitdagingen tot 2030, CEDEFOP, 2018). Ook “The 2018 Ageing Report” (ECOFIN, 2018) onderstreept het stijgende percentage oudere volwassenen (van 25% in 2010 tot 29,3% in 2016, en tot ongeveer 51% in 2070), en de verlenging van de pensioenleeftijd. De “Sociale cohesie en welzijn in Europa” (Eurofound, 2018) benadrukt feiten als de gepercipieerde sociale uitsluiting is het hoogst onder de werklozen (41,7%); landen als Roemenië en Griekenland hebben meer dan 1/3 van de bevolking met een dergelijk zelfbeeld, terwijl Nederland, Spanje en Duitsland ongeveer 1/5 van de bevolking hebben. Het rapport toont ook aan dat ouderen minder politieke en maatschappelijke betrokkenheid hebben en een vrij laag niveau van subjectief welzijn. De context van de migratie heeft zowel uitdagingen als kansen voor het volwassenenonderwijs met zich meegebracht. Hoe navigeren migranten in hun nieuwe leven en werkomgeving? Hoe reageren gemeenschapsorganisaties en onderwijsinstellingen op de nieuwkomers of teruggekeerde migranten? Welke rol speelt het leren in dit alles? Terwijl Nederland, Griekenland, Spanje en Duitsland te maken hebben met toenemende immigratie en de daarmee samenhangende sociale spanningen, kent Roemenië een hoog niveau van (her)migratie en, samen met Griekenland, economische spanningen. Spanje, Nederland en Duitsland hebben een vier keer zo hoge participatiegraad in de samenleving (Eurofound 2018).